تاريخچه پيدايش خط و الفبا و ريشه ي كلمات

admin

واژه انگلیسی Syrup

( محلول غلیظ دارویی ، شربت ، شهد)

خیلی شبیه واژه شربته حالا به نوعی هم ریشه ان یعنی ریشه

syrup

برمی گرده به واژه عربی شراب.

یعنی انگلیسی ها ظاهرا از واژه ایتالیایی / لاتین

siropus

گرفتن اینو و اونا هم از واژه عربی شراب

میشه مقایسه کردش با واژه انگلیسی

sherbet

که معنی اش در اونجا یه چیزیه شبیه بستنی میوه ای و مشخصه که با توجه به کاربرد فارسی این واژه به اونجا رفته ، و نه کاربرد عربی اش

این واژه هم ظاهرا از ایران به ترکیه و از اونجا به اتحادیه اروپا رفته

دیو و diva و divine

آیا بین واژه فارسی دیو (موجود ترسناک و گنده) و واژه فرانسوی

diva

(شازده خانوم ،زنی که غر می زنه و همه رو پایین تر از خودش می دونه) و انگلیسی

divine

(به معنای الهی - خدایی) ارتباطی هست ؟

واژه

diva

(به معنی

goddess

یا الهه ) از واژه قدیمی تر

Divus

اومده ... که این

divus

( که واقعا هم شبیه همون " دیو " خودمونه ) ، معناش میشه

divine one

( موجود غیبی و الهی )

بنابراین واژه های دوم و سوم هم ریشه ان ... حالا می رسیم به ریشه ایندو که برمی گرده به یونانی و از اونجا به زبانهای هند و اروپایی قدیم به شکل

dewos

به معنای خدا و از جمله فارسی "دیو" (اهریمن – خدای شیطانی) پس مسلما هم ریشه ان ریشه نهایی اش ظاهرا برمی گرده به

dyeu

به معنای درخشش – روز – روشنایی .. (زئوس(خداي خدايان يونان) از همین ریشه اس)

در ضمن

deva

سانسکریت هم از همین ریشه است.

admin

fabrication

(که یکی از معنی هاش میشه : تقلب - جعل) و واژه فریبکاری.متاسفانه رابطه ای ندارن در واقع معنای منفی

fabrication

برای اولین بار در قرن 18 مشاهده شده و قبول از اون صرفا به معنای اصلی اش (= ساختن ) استفاده میشده

واژه ی الهی و اللهدر تمدن های سامی که در هزاره ی سوم پیش از میلاد در منطقه ای حدفاصل بین النهرین و مدیترانه وجود داشتن(ناحیه ی

که اصطلاحا

Levant

نام

گرفته) Polytheism یا چند خدایی رایج بوده.در اون تمدن ها نام خدای خدایان که پدر خدایان دیگر و پدر نوع بشر محسوب می شده

El

بوده

.بعدها بعد از رایج شدن Monotheism یا یکتا پرستی نام El به خدای یگانه نسبت داده شد که هم اکنون یکی از اسامی رایج خداوند در یهودیت El

و

Elohim

هستن

این واژه به صورت اله و الهه به واسطه ی سامی بودن در زبان عربی وجود داره و بعدها بعد از یکتاپرست شدن اعراب به الله تغییر پیدا کرد.معنای عام کلمه ی El توانایی و نیرو . قدرت هست.

Paladin

بسیار شبیه پولادین یا پولاد زره خودمون هست .

ولی هرچی به ریشه نزدیک تر میشه از تشابهش به پولادین کم میشه!!!

admin

کوشک ، Kiosk ، کیوسک

واژه ی

Kiosk

که به معنای دکه ، خانه تابستانی می باشد، مشتق از کوشک در زبان فارسی می باشد که وارد انگلیسی شده و دوباره به صورت کیوسک به خودمان بازگشته! و ما واژه ی انگلیسی آنرا در زبان فارسی بکار می بریم!

اختاپوس يا همون هشت پااز واژه ى يونانى

Oktopous

گرفته شده که خود به معناى هشت پا مى باشد:

okto = 8

pous = Foot

khakiاین کلمه ، همون خاکی خودمونه ( رنگ خاکی ) که ظاهرا از طریق ایران به شبه قاره هند رفته و از اونجا ، در دوره استعمار بریتانیا ، توسط افسرهای انگلیسی استفاده شده

یعنی انگلیسیا اومدن و فکر کردن که بهترین رنگ برای لباس سربازها ، رنگیه که به رنگ " خاک " باشه بعد اسمش رو گذاشتن خاکی

این قضیه مال اواسط قرن 19 بوده بعدش هم که امریکا توی جنگش با اسپانیا ، این رنگ رو برای لباس سربازاش انتخاب کرد

پی نوشت : بصورت اسم عمومی لباس معمولی هم استفاده میشه ، یعنی

khakis

( مثل

jeans

،

pants

و ... ) پس مثلا می تونیم بگیم : " امروز تیپ خاکی زدم

admin

Bad

(به نظر واضح میاد ، ولی این کلمه تا قبل از قرن 13 دیده نشده . اولین بار توی قرن های 14 و 15 استفاده شده و تا قرن 18 ، هم مرسوم نشده . ( مثلا بجاش از

evil

استفاده می شده )

ظاهرا از دو واژه قدیمی تر

bæddel

و

bædling

اومده که معنی اشون میشه : نامرد

فقط می مونه یه نکته : اونم اینه که بالاخره بین اون

bad

و این " بد " ارتباطی هست یا نه ؟

جوابش اینه که : به نظر میاد که واژهایی مثل "بد" ، "پدر" و "مادر" و اینا ، قبل از اینکه خیلی از اقوام هند و اروپایی راههای جداگانه در پیش بگیرن و توی اروپا و آسیاپخش بشن ، اختراع شدن

و در نتیجه نیازی نبوده که یک قوم خاص از دیگری تقلید کنه ... بلکه همه شون این میراث تاریخی رو با خودشون جابجا کردن و مرور زمان باعث شده که یکی بگه "پدر" و یکی بگه

father

یکی بگه " نه " و یکی بگه "

No

"

تعدادشون كم نيست اين كلمات در زبان‌هاي هند و اروپايي مثلا "گاو" هم هست (كاو)

يا ضماير مثل من و تو ("تو" البته ديگه تو انگليسي منسوخ شده ولي تو بعضي زبوناي ديگه هست هنوز)

تو فرانسه و ايتاليايي هم "كي؟" داريم كه البته مطمئن نيستم از همين دسته باشه

kebab

واژه کباب:این لغت یا از عربی یا فارسی وارد زبان انگلیسی شده .در قرن 14 در فرهنگ لغت العربی واژه کباب به عنوان مترادف برای لغت

tabahajah

(که گویا ان موقع به معنی کباب در زبان فارسی بوده) قرار داده شده بوده.در اون دوران واژه

tabahajah

به عنوان کباب به کار میرفته درنتیجه عربها هم از این لغت بیشتر استفاده میکردن تا لغت کباب که مال خودشون بوده.تنها چیزی که این وسط کم داریم ترکا هستن .اونها واژه شیش کباب داشتن که باعث میشه این لغت کباب بین عربها و فارسها هم عمومیت پیدا کنه و اینجوری اول تو زبون خودمون اومده بعدش اینگلیسی.

مغ ، Magiمغ در دوران ساسانیان، یکی از سلسله مراتب روحانیت زرتشتی بود.

از آنجا که اروپاییان کار مغان را بگونه ای جادو ، معجزه و سحرآمیز می ‌دانستند، ریشه ی Magi را از نام آنان گرفته و سپس واژه ی Magic

( جادو ) و مشتقات آن مانند

Magician

( جادوگر ) را ساختند.

خود واژه ی

Magi

به معنای مغ می باشد.

همچنین واژه ی یونانی

Magus

از مجوس که تازیان به ایرانیان زرتشتی می گفتند برداشت شده است و آن نیز به معنای مغمی باشد.

admin

شغال ، Jackal

واژه Jackal ریشه سانسکریت دارد و از واژه ی فارسی شغال وارد زبان انگلیسی شده است.

گرگ

واژه ی گرگ ریشه در زبانهای اوستایی و پهلوی دارد:

در زبان اوستایی این واژه بگونه وهرکَ ( Wehrka ) بوده است.

و سرانجام از واژه پهلوی Gurg به فارسی امروزی رسیده است

اسپواژه ی اسب ، ریشه در زبان پارسی میانه و اوستایی دارد که بصورت اَسپَ ( Aspa ) خوانده و نوشته می شده است.

نفت ، Naphtha

ریشه واژه نفت از واژه اوستایی نافتا است.

وزیر - Vizier

البته در فرهنگ ریشه شناسی اشاره به زیان اوستایی نیز شده است

قیقاچ Parthian Shot

سواران سبك اسلحه ‌ی پارتی از چند سو به دشمن یورش می‌ بردند و به جنگ و گریز می ‌پرداختند، دشمن را به دنبال خود می‌ كشاندند و او را خسته و فرسوده می ‌كردند و ناگهان همچنان كه درحال دور شدن از دشمن بودند، با چابكی روی زین بر می ‌گشتند و تیر می‌انداختند، این شلیک ناگهانی كه دشمن انتظار آن را نداشت به قیقاچ معروف می باشد و كمتر به خطا می ‌رفت.

admin

ok

در امریکا در انبار کالایی،کارگر بی سوادی کار می کرد.او موظف بود تعداد کالای مورد نظر هر گونی را شمارش کرده و در صورت صحیح بودن مقدار آن، روی گونی بنویسد All Correct ،چون این کارگر بی سواد بود و طرز نوشتن این کلمه را بلد نبود ، با استفاده از صدای اول کلمه ها علامتی روی گونی ها می گذاشت.

به این صورت که به جای All ، از O و به جای کلمه Correct ، از حرف K استفاده می کرد و به جای کلمه All Correct; روی گونی ها می نوشت O.K استفاده از کلمه O.K به تدریج در دنیا همه گیر شد و امروزه مردم سراسر دنیا از آن به عنوان یک کلمه کلیدی در محاورات استفاده می کنند.

admin

لایه و LAYER

اين کلمه چون از دو جز

Lay

+

er

درست شده، يه صورت مستقل و به صورت همين

layer

فاقد ريشه است يعنى‌ در حقيقت

lay

به عنوان يک فعل مستقل از سوم شخص

lie

در انگليسى قديمى به وجود آمده است.

البته شايد يه جاى ديگه ربطی بين اين دو تا - لايه و لير - پيدا کرده باشند

البته شايدم شباهتشون اتفاقى باشه، مثل اينکه ما تو فارسى وقتى ميخواهيم به چيزى اشاره کنيم ميگيم نگاه،‌ چينى‌ها هم ميگن

你看

(Ni kan

) که تو محاوره نيکا شنيده ميشه (يه جورايى انگار دارن ميگن نيگاه!!) ولى در حقيقت نى يعنى تو و کا يعنى ‌ببين ولى خب از نظر شنيدارى خلى شبيه نگاه ما هست!!

یونجه Alfalfa

خود این واژه از واژه‌ی اسپست ( به معنای خوراک اسب ) گرفته شده است که شكل باستانی این واژه، اسپستا یا اسپرتا بوده كه در زبان سریانی پسپستا شده است. فسفسه نیز عربی شده ی همین واژه ‌ی سریانی(يوناني قديم)است.

ایرانیان باستان از زمانهای بسیار دور این گیاه را می‌ شناختند و این گیاه سرشار از پروتئین را به اسب‌های خود می‌دادند، این گیاه در زمان هخامنشیان به یونان برده شد و از آنجا به برخی از سرزمینهای ساحل دریا‌ی مدیترانه راه یافت. اما گسترش این گیاه در سراسر جهان به زمان حكومت مسلمانان بر بخش‌هایی از اروپا و آفریقا باز می‌گردد.

عرب‌ها این گیاه را الفسفسه (

Alfesfeseh

)

نامیدند و نام انگلیسی این گیاه

Alfalfa

نیز از همین واژه‌ی عربی گرفته شده است.

امروزه ایرانیان به جای واژه‌ی ایرانی اسپست، واژه‌ی تركی یونجه را به كار می‌برند، حال آنكه این گیاه مانند خود اسب از ایرا‌ن ‌زمین به سرزمین‌های دیگر راه یافته است، بهترین اسب و اسپست در سرزمین ماد پرورش می‌ یافت. از این رو، اسپست را در زبان

لاتین گیاه سرزمین ماد می ‌نامیدند.

در سال ‌نامه ‌ی رسمی چین از سفر چانگ چین به ایران یاد شده است و می‌ گوید كه او بذر

انگور و اسپست را از ایران به چین برده است. در اهمیت این گیاه همین بس كه در زمان انوشیروان مالیات یک جریب اسپست هفت برابر یک جریب گندم بوده است.

پیراشکی قابل حدس بود که از زبان روسی اومده باشه

پیراشکی ( piroshki - Pierogi - Pirozhki ) : شیرینی های کوچیک که با گوشت ، پنیر یا سبزیجات پر میشن و بعد پخته می شن

ظاهرا این تیپ شیرینی پزی و آشپزی رو اولین بار ایرلندی ها اختراع کردن (هرچند خیلی کشورها ، اینو منتسب به خودشون میدونن)، یعنی کشیش ها می خواستن غذای تو-راهی داشته باشن ، بنابراین این هنر بوجود اومد بعدش هم تو تمام انگلیس پخش شد و بعدا توسط دریانوردهای انگلیسی ، به سواحل روسیه اورده شد و اسمش شد پیراشکی

تیگره ، Tigris ، دجله

Tigris نام رود دجله در زبان انگلیسی می باشد و جالب آنکه، رود دجله در زمان هخامنشیان تیگره به معنای تیزرو بوده است که در زبان عربی دجله شده. The Swift River

واژه ی تیگره نیز ریشه در پارسی باستان دارد و به معنای تیز و تندرو می باشد.

سپس در زمان ساسانیان به این رود ارونـد گفته ‌شد که واژه ی ارونـد نیز به معنای تند و تیز ، چالاک ، دلیر و پهلوان می باشد

فردوسی بزرگ می فرماید:

اگر پـهـلـــــوانی نـدانی زبـان .................... به تـازی تو ارونـد را دجله خوان

دگر منزل آن شـــــاه آزادمرد .................... لب دجله و شهر بغداد کرد

چو آمد به نزدیک ارونـدرود .................... فرستاد زی رودبانان درود

admin

سوری( نام دختر تام کروز و کیتی هلمز)

( معادل انگلیسی اش : suri ) درباره اینکه معنی این اسم چیه و از کجا اومده ، چند تا داستان وجود داره :

- یه واژه فارسی به شکل سوری داریم به معنی گل سرخ ( چهارشنبه سوری ، از همین جا اومده دیگه ... سرخی من از تو و باقی قضایا)

- یه واژه عبری داریم که تام کروز ادعا می کنه به معنی شاهزاده اس ... ( توضیح می دم ... )

- اخیرا کشف شده که یه واژه ژاپنی هم به این شکل داریم به معنی جیب بر تو هندی هم یعنی چاقو تو اندونزیایی هم یعنی مرگ !!

خود تام کروز گفته که من منظورم معنی فارسی و عبری این کلمه بوده خیلی خب : معنی فارسی رو که مشکلی نداریم باهاش... اما نکته اینه که اصلا همچین واژه ای در زبان عبری وجود نداره

یه تلویزیون یهودی زبان گفته : " ظاهرا یه واژه عبری جدید از تام کروز یاد گرفتیم یه استاد زبانشناسی هم گفته : " نزدیکترین معنی suri در زبان عبری ، یه اصطلاح هستش به معنی " برو گمشو "خلاصه اینکه معلوم نیست اینا با کی مشورت کردن وقتی اسم رو گذاشتن

بنابراین همون بهتر که اسم بچه فقط از زبان خودمون ریشه گرفته باشه

better و بهتر

best و بهشت (بهست ، بهترین)

Better

: توی وبستر نوشته که ریشه اش برمی گرده به واژه سانسکریت bhadra ، به معنی خوب و خوش و مبارک .

توی هریتیج نوشته که از batizo در آلمانی قدیم اومده که خودش یه صفت تفضیلیه ( مثلا bet+er ) و صفت عالیاش ( که میشه best ) هم بصورت batistaz هستش

نکته آخر هم اینه که واژه "بهتر" در فارسی ، یک واژه ترکیبیه ؛ یعنی به +تر ... بنابراین به نظر میاد که اگر فرضیه وبستر رو قبول کنیم ، ربطی بهم ندارن و اگر فرضیه هریتج رو قبول کنیم متقاعدکننده تره

درباره paradise و پردیس

Paradise در انگلیسی ،

از

paradeisos

در یونانی

اومده که اونم از واژه ای اوستایی ، به شکل pairidaeza ( همون پردیس خودمون ! ) اومده ، به معنی پارک و محوطه ساختش هم در اوستایی اینطوریه : pairi (در اطراف) + diz ( محصور کردن ) طبیعتا از اونور هم رسیده به عرب ها هم و اونا هم این واژه رو به شکل معرب فردوس درآوردن

ظاهرا اولین کاربردهای این واژه ، توی قرن 12 و 13 گزارش شده بخصوص در یکی از ترجمه های انجیل ( Luke xxiii.43 )

admin

admin

اصل و نسب برخی واژه‌های عامیانه

آب زیپو: رقیق ، از واژة آلمانی

''suppe''

«سوپ»، ظاهراً یادگار سربازخانه‌های ایران در دوران تصدی سوئدی‌ها که سوپ یا «زوپه» را در قیاس با آش ایرانی بسیار رقیق و بی‌مزه می‌یافتند.

اخم و تخم: تخم هم‌ریشه با «تهم» در تهمتن. از همین جا سهم و سهمگین.

ارسی: (کفش یا پنجره‌های کشوئی با شیشه‌های رنگین) یعنی روسی. الف اضافی در«ارومیه» یعنی رومیه و «اروج» به زبان آذربایجانی یعنی روزه، دیده می‌شود و برای واژه‌هائی که با «ر» آغاز می‌شوند در زبان آذری نمونه‌وار است، مثلاً ایرحیم به جای رحیم.... الخ.

الکی : یعنی بی‌اساس، از ریشة کهن پهلوی «هلکیه» یعنی دیوانگی و «هلک گویشن» یعنی سخن ناروا . واژة آلمانی

Ulkisch

یعنی خنده‌آور با همین واژة فارسی هم‌ریشه است.

به جا آوردن: (شناختن) اصطلاح عامیانه است ولی در سمک عیار آمده است : «اگرچه او را ندیده بود، به جای آورد که سمک است»(جلد دوم، ص151)

بسه! در لهجة تهران به کسرب، یعنی ببین! بپا) از پهلوی سهستن یعنی دیدن هم‌ریشه با واژة آلمانی

"Sehen"

و مصدر انگلیسی

"To See"

.«یارو را بسه! »

بلبشو :برخی آنها را مخلص « بهل و بشو!» (بگذار و برو) می‌دانند ولی شادروان بهار آن را از مادة بشولیدن و بربشولیدن می‌شمرد. محل تردید است زیرا افعال ‌دال‌ بر استمرار عمل، نظیر آن در زبان ما زیاد است.(مانند برو بیا ، بزن بکوب ، بخور و ببر و غیره)

چلوار: از ریشة «چهل یارد» یادآور توپ‌های چهل یاردی پارچه‌های انگلیسی.

حقه: ظرف مدور حقه بازان، به معنی مجازی یعنی فریب.

زکی! به احتمال از ریشة «زهی» و «زه!» و «زهاره!» که در پهلوی و فارسی دری از نداهای تحسین و شگفت است

زوار: (زوارش در رفت) در نزد چارواداران ، زوار و زواربندِ اسب. در نزد فردوسی به معنای پرستار:

«بهارش توئی غمگسارش تو باش

در این تنگ زندان زوارش تو باش»

شِر و وِر: مانند واژة فرانسه

Charivari

، ولی معلوم نیست از آنجا آمده باشد!

شلم شوربا: در اصل شلغم شوربا.

شنگول: شنگ و شنگول در مسلماً با

"Schon"

آلمانی هم‌ریشه است

فکسنی: (بی‌ربط، مزخرف) از واژة

"Fkussni"

روسی یعنی بامزه که به تعریض به کار رفته است.(مانند:آب زیپو)

لنگ: به معنای پا (در مازندرانی«لینگ») همریشه با

"Leg"

انگلیسی. در لگد فارسی و

Liagat

روسی(لگد زدن) این واژه دیده می‌شود.

نخاله: چیز اسقاط و آدمِ وقیح. احتمالاً از واژة روسی

Nakhal

یعنی آدم بی‌ادب و گستاخ و از یادگاریهای قزاقخانه‌های دوران تصدی روس ها.

هشل هف: شکل تصحیف شده مسخره‌آمیز عبارت انگلیسی

"Shall have"

(یعنی من خواهم داشت) .

واسه: گویا از ریشة «واس» پهلوی و اوستائی به معنای خواستن است(به عقیدة دکتر فره‌وشی) و نه تحریق «واسطه» عربی.

صادق ملارجب اصفهانی

admin

آیا زبان عربی زبان پارسی را تواناتر کرد؟

هر گونه

پیوند میان تیره ها و ملل از حسن همجواری گرفته تا جنگهای خونین ، ناگزیر از داد و

ستد عناصر فرهنگی خواهد بود که زبان مهمترین عنصر در این میانه است. اگر این

درآمیختگیها به بالندگی و باروری زبان یاری رساند و امکانات تازه ای را فراهم

نمایند بی آنکه به ساختار پایه ای زبان و فرهنگ ، آسیب برسانند ، بدیهی ست که

ارزنده و سودمند هستند. چرا که زبان سره بمعنای زبانی که هیچ اثری از واژگان زبان

دیگر نپذیرفته باشد ، زبانی فرو بسته و محدود خواهد بود و شاید تنها در قبایل دور

افتاده و جنگل نشین آمازون و آفریقا بتوان چنین زبانهایی یافت. پس زبان سره بدان

معنا که بعضی ها در نظر دارند ، هیچ مایه ی افتخاری نخواهد بود و زبان را عقیم و

نازا نیز باقی خواهد نهاد

.

برخی زبانها چنان توانایی و قابلیتی در خود دارند

که زبانهای دیگر را در خود حل میکنند تا آنجا که چیزی از آنها برجا نمی گذارند. اما

شوربختانه زبان فارسی با اینکه چنین توانایی و قابلیتی داشته ، ولی درآمیختگی با

زبان عربی ، آن را سست و ناتوان ساخته است! فارسی و عربی چه از نظر دو زبان همسایه

و چه از دیدگاه دو زبان در قلمرو یک فرهنگ دینی ، ناگزیر از پیوند و داد و ستد

فرهنگی و زبانی بوده. این دو زبان ، واژگان بسیاری از یکدیگر گرفته اند. اما در این

داد و ستد ، فاجعه ای برای زبان فارسی رقم خورده است که از آن سخن خواهیم

گفت

.

حقیقت این است که در آمیختگی زبان عربی با زبان فارسی موجب غنای زبان

عربی گشته است اما زبان فارسی از این درآمیختگی ، به شدت آسیب دیده و ناهماهنگ و

سترون شده است

.

چرایی و دلیل این امر آن است که زبان عربی ، هر چه را که از

زبان فارسی گرفته ، به درون دستگاه زبانی خود برده و بر طبق دستگاه صرفی خود ، مورد

استفاده قرار داده است. اما بدبختانه زبان فارسی ، واژه های عربی را با همه ی

ویژگیهای صرفی و زبانی عربی ، به دورن خود آورده است! ژرفای این فاجعه ، قابل توصیف

نیست

!

ویژگیهای دستگاه صرفی عربی چنان بر زبان فارسی تحمیل شدند که حتی

واژگان فارسی را پیرو اصول زبانی خود کردند! برای نمونه می توان دو واژه ی "فرمان

"

و "میدان" را نام برد که هنگام جمع بستن آنها می نویسیم: "فرامین" و "میادین

"!!!

همچنین در فارسی "های تانیث" را در مطابقه ی صفت و موصوف بکار می بریم و بر سر واژه

های فارسی تنوین می گذاریم

!

این نکته را نیز بگوییم که زبان فارسی در عرصه ی

فرهنگ و تمدن جهانی ، تنها از زبان عربی تاثیر نگرفته بلکه از زبانهای ترکی و هندی

و

سریانی

و

یونانی

و آرامی و حتی در عصر جدید از زبانهای فرانسه و انگلیسی و روسی ،

واژه های بسیاری را پذیرفته است. اما اگر کمی دقت کنیم ، آشکار میشود که بیشینه این

واژه ها از مقوله ی نام هستند و برای نامیدن چیزهایی بوده اند که با درون شد(داخل

شدن) در کشور ما ، نام خود را نیز آورده اند و بنابراین برای آنها واژه های

جایگزینی موجود نبوده است.

برای نمونه چند واژه را که از

یونانی

به فارسی وارد شده

اند ، می گوییم:

الماس ، زمرد ، مروارید ، سپر ، دیهیم ، پیاله ، فنجان ، لگن ،کلید ، لنگر ، صندل ، پسته

این واژه ها نیز از

سریانی

وارد زبان ما شده

اند:

کاسه ، شیپور ، تابوت ، توت ، شاقول ، جهود

این هم چند واژه که از زبان

هندی

وام گرفته ایم:

شکر ، نارگیل ، کرباس ، شغال ، کوتوال ، لاک

چند واژه نیز

که از

ترکی

پذیرفته ایم ، نمونه میآوریم:

اتاق ، آذوقه ، اردو ، الاغ

اما

در میان حجم گسترده از این درآمیختگی های زبانی ، کمتر موردی یافت میشود که ما فعل

و قید و صفت و حرف را از زبانی بیگانه گرفته باشیم. معمولاً ما این واژه ها را در

جمله ها به کلبد فارسی و با کلبد فعل و قید و صفت فارسی بکار می بریم. برای نمونه

همین واژه ی "شکر" را که گفتیم از زبان هندی گرفته ایم ، در نظر بگیرید و ببینید که

ما در زبان فارسی چقدر اسم و صفت و فعل مرکب با آن ساخته ایم ، چون: شکر ریز ،

شکربار ، شکرشکن ، شکر خوردن ، شکرین ، شکرساز ، شکر سازی ، شکرخیز و نیشکر. اما

مصدر شکرسازی را از هندی نگرفته ایم

.

یا برای نمونه واژه ی

الماس

که برگرفته

از زبان

یونانی

ست ، آنگاه که در زبان فارسی بصورت "الماس تراشی" در می آید ، نشان

از توانایی و قابلیت زبان فارسی دارد که واژه ی الماس را در خود حل کرده و از آن

خویش ساخته است.

همچنین می توان "کوچیدن" و "چاپیدن" را نمونه آورد که هر دو از

ریشه ی ترکی ، وارد زبان ما شده اند اما مصدر آنها فارسی ست

.

اما همانگونه که پیشتر گفتیم در مورد زبان عربی ، وضع چنین نیست. واژه های عربی با تمام ویژگیهای صرفی خود ، عیناً وارد زبان فارسی شده اند! برای نمونه نگاه کنید به این واژه ها ی عربی که در ریخت های گوناگون خود و بدون هیچ دخل و تصرفی ، زبان فارسی را عرصه ی تاخت و تاز خود قرار داده اند: صدق ، صادق ، مصدق ، صداقت ، تصدیق ، صدیق ، صدیقه. و نمونه ای دیگر: خاص ، اخص ، مخصوص ، تخصیص ، خصوص ، خصایص ، تخصص ، اختصاص.

کورش محسنی

admin

admin

الفباي يوناني و جهانگير شدن الفباي فينيقي

آثار قابل ذكر يونان از سده هفتم به بعد است ؛ گروهي از

دانشمندان زمان پيدايش خط فينيقي را در

يونان

آغاز سده نهم پيش از ميلاد دانسته اند

ناگزير پس از رسيدن خط به آنجا چند سالي لازم بوده تا حروف آن از براي نوشتن زبان

يوناني

مناسب گردد . قديمترين هيئت علامات الفباي

يوناني

بسيار نزديك است به علامات

الفباي فينيقي در كتيبه ميشع

Mesha پادشاه موآب Moab كه از سال 850 ق.م مسيح است . يونها كه ساكنين كرانه آسياي صغير باشند پيش از همنژادان خود در آن سوي درياي اژه با خط فينيقي آشنا شدند بنابراين اگر بگوييم

يوناني

نژادها در سده نهم ق.م هنر

نوشتن از فينيقيها آموختند چندان دور از ازمان واقعي نشده ايم هر چند كه آثار كتبي اين سرزمين از سده هشتم باشد . از سده هشتم رفته رفته خط در

يونان

رواج گرفت و در

موارد مختلف بكار رفت چون خط به دستياري بازرگانان فينيقي به يونان درآمد ، در آغاز آنچنانكه گفتيم يادداشتهاي دادوستد را با آن نوشته و پس از ن در فهرست نامهاي گماشتگان دولتي و نسب نامها و اسناد رسمي و پيمانها بكار بردند

.

از براي ادبيات بسيار ديرتر به خط نيازمند شدند ، زيرا ادبيات از دهان به دهان مي گرديد ، سخنوران گفتارهاي خود را به ياد سپرده از براي ديگران مي سرودند . سده هفتم هنگام رواج همگاني اين خط است آنچنانچه در همه جا ديده مي شود . خواه در روي سنگهاي گورستان و پيكرها و ظرفها و خواه در روي اوراق .

يونانيها از همان هنگاي كه الفباي فينيقي را برگزيديند به نقص آن برخوردند ، همان نقصي را كه ياد كرديم و مشرقيان به بركنار كردن آن كامياب نشدند ، يونانيان بركنار كرده حروف با آوا ايجاد كردند .پس الفباي كنوني را مديون يونانيان هستيم .

در كهنترين آثار كتبي آنان اين ويلها ديده مي شود و بكار بردن علامات حروف با آوا اجباري است و در ارزش با علامات حروف بي آوا يكسان هستند. از براي ايجد ويلها برخي از حروف فينيقي را بكار بردند : اَ A - alpha -- اِ E - epsilon -- اِي I - iota -- اُ - o - omikron از الف و هه و يود و عين فينيقي ساخته شده اند ، از براي حرف صدادار اُو U بزرگ omega ناميه اند و اينچنين از 22 حرف فينيقي ، 24 حرف الفباي

يوناني

برخاست . ترتيب حروف الفباي

يوناني

همان ترتيب الفباي فينيقي است هر

يك از حروف

يوناني

به استثناي برخي از حروف صدادار به همان نام فينيقي خود ناميده

شده چون الفبا

alpha ؛ بتا betha ؛ گاما Gamma ؛ دلتا Deltha و جز اينها .

همچنين در آغاز

يونانيان

مانند فينيقيان اين الفبا را از راست به چپ

نوشتند و كهنترين نوشتهاي

يوناني

همه از راست به چپ نوشتند و كهنترين نوشتهاي

يوناني

همه از راست به چپ نگاشته شده و چندي هم سير خط مانند سير گاو آهني بوده در

هنگام شيار

bustrophedon يعني از راست به چپ در نخستين سطر و از چپ به راست در دومين سطر . در سده پنجم ق.م سير خط

يوناني

ثابت گشت و هميشه از چپ به راست نوشته

شد . حروف الفباي

يوناني

از حيث صوت در همه جاي آن سرزمين يكسان نبوده ، برخي از

آنها در جايي صوتي و در جاي ديگر صوت ديگري داشت . نظر به مقتضيات لهجه هاي گوناگون يوناني ، برخي از حروف فينيقي نزد

يوناني

زبانها تغييراتي يافت و با اصوات مخصوص

آنان سازشي پيدا كرد ، اما بيشتر آن حروف آنچنان كه بود با اصوات بومي خود بجاي ماند

.

الفباي فينيقي با تغييراتي كه در يونان يافت با بازرگانان و مهاجرين به ايتاليا درآمد . از زمان بسيار قديم ، در ميان سالهاي 800 و 600 ق.م به سرزمينهايي كه تعدها ، در سده دوم پيش از ميلاد مسيح ، ايتاليا ناميدند دست اندازي كردند . جزيره سيسيل sicile و كرانه جنوبي ايتاليا از ترانت tarente در مشرق تا كومس Cumes در مغرب ، بالاي ناپل Naples اقامتگاه يونان بود . مردمان بومي جنوب ايتاليا كه از تمدن بي بهره بودند از هر حيث زير نفوذ يونان درآمدند آنچنانكه زبان و آيين آنان در آنجا رواج يافت . رم كه بعدها مركز تمدن اروپا گرديد از پرتو

يونانيان

به آن پايه رسيد . از جمله آثار تمدني كه

يونانيان

به جنوب

ايتاليا بردند ، خط است . كومس ، شهري كه به لاسيوم

Latium مركز ايتاليا پيوسته اقامتگاه

يوناني

بود كه از شهر خلكيس

khalkis از جزيره اُبه EUbee كه در مشرق

يونان

است ، بدانجا آمده بودند . پس از آنكه لاسيوم در مركز ايتاليا برتري يافت و به بخشهاي ديگر ايتاليا فرمانروا گرديد ، الفبايي كه به دستياري

يونان

شهر كومس به

آنجا رسيده بود به جاهاي ديگر آن سرزمين رفت و رواج گرفت . هين الفباست كه به نام لاسيوم خوانده شد و لاتين گويند . الفباي لاتين با اقتدار امپراتوري رم سراسر اروپا را گرفت و تا كنون هم به اشكال مختلف وسيله نوشتن اروپاييان و مردمان آمريكاست

. چنانكه ديده مي شود الفباي فينيقي به شكل الفباي عربي نيمي از كره زمين و به شكل الفباي لاتين نيم ديگر آنرا فرا گرفته است . همچنين الفباي زبان سانسكريت كه آنرا ديوناگري ِDevanagari نامند با 47 حروف خود از حروف فينيقي بوجود آمده و هيئتهاي گوناگون ديوناگري امروزه در آن سرزمين پهناور وسيله به قلم آوردن زبانهاي آريايي و غير آريايي آنجاست .

admin

کد آهنگ